Ndugu wakigombana chukua jembe ukalime....

Nilishangaa nilipokutana na `school mate’(yaani jamaa tuliyesoma naye) mitaa ya Kariakoo, akiwa kabeba vifaa vyake vya biashara, akaniambia anakwenda kwenye duka lake. Nikajiuliza kichwanii huenda katoroka kazini , na kwenda kuangalia duka lake mara moja, lakini alivyo , yaani nguo na muonekano wake ulikuwa sio wa kiofisini, kama nilivyokuwa namjua awali.

‘Kwani kazini vipi?’ nikamuuliza.

‘Kazini wapi vipi bwana, mimii siku hizi nimejiajiri,nimeacha kazi za kuajiriwa muda mrefu mbona, baada ya wao kutangaza kuwa anayetaka kupunguzwa ajiorozeshe,mimi nikaona ndio nafasi yangu, ili angalau nipate msingi, msingi ambao kwa kwelii umenisaidia, ingawaje ulikuwa mdogo, lakini niliweza kufungua duka langu,na nashukuru mungu, watoto wanakwenda choo’akasema huku akitabasamu.

Nilimuangalia jamaa yangu huyu, na kukumbuka maisha yetu ya shuleni, kwani darasani alikuwa ni wale wenye kipaji maalumu, alikuwa akifanya vizuri sana hata mtihani wa mwisho, alikuwa mmoja wa waliofanya vyema kitaifa, na kuchaguliwa kwenda chuo kikuu.

Yeye alipomaliza chuo kikuu, ndio akaajiriwa kwenye kampuni hiyo kubwa hapa nchini, na nikajua kuwa hatachukua muda, kwa jinsi alivyo na akili, atateuliwa kuwa bosi ,au kupelekwa nje kusoma zaidi,maana akili aliyo nayo sio ya mchezo. Leo hii nakutana naye mitaa ya Kariakoo, kavaa kimitaani, sikuamini.

‘Ndugu yangu nilichoka na maisha ya ofisini, niliona napoteza muda wangu, na akili yangu bure na mwisho wa siku naishia kuchanganyikiwa, maana juhudi, akili na kujituma kwangu kote mwisho wa siku unapata eti kinachoitwa mshahara, mshahara wa siku thelathini, mimi huo naweza kuupata kwa siku mbili, katika biashara zangu….hebu angalia ningelijua hilo mapema ningelikuwa wapi,lakini bado sijachelewa..’akasema akiangalia saa yake.

‘Ina maana biashara yako ni kubwa sana?’ nikamuuliza.

‘Sio kubwa ya kutisha, ni ya kawaida tu, mimi sio mwizi,mimi sio fisadi ndio maana nimeamua kutafuta chumo halali, na kiukweli mimi sifanyi biashara ya kilanguzi, nafuata sheria, kwahiyo faida yanguu ni ya kawaida tu, ninachotumia ni akili yangu na elimu yangu tu’akasema.

‘Sasa niembie kwanini uliacha kazi,maana mimi naona unapoteza hazina, elimu uliyo nayo ni hazina kwa taifa, ulitakiwa uitumie vyema ofisini, kama ulivyosomea?’ nikamuuliza.

‘Sizani kama serikali inanihitaji mtu kama mimi, mimi ni mtoto wa mkulima, masikini, ambaye hana usemi mbele ya watoto wa wakubwa, sikupenda kuacha kazi, wakati nimesoma, nimetumia muda mwingi shuleni hadi chuo kikuu, lakini niliona kama nitaendelea kuwa kazini, nitaishia kubaya, ningeliweza kufa kwa kihoro, au kupatwa na ugonjwa wa moyo, au kiharusi.

‘Kazini,sisi watoto wa wakulima,mshahara wetu unajulikana, sio sawa na watoto wa wenzetu, waliosoma nje, …hili liliniuma sana.Hayo ni madogo tu, lakini kuna mambo yalikuwa yakitendeka humo ndani, mimi sikuyapenda,…uhujumu wa mali, ubinfasi wa wakubwa, na utendaji mbovu, ulinifanya nifikirie mara mbili. Usione mashirika yetu hayo, yaliyokuwa yakiitwa ya Uma yamekufa, yaliuliwa na sisi wenyewe,kwa mpango maalumu, …inaniuma sana.

‘Mimi akili yangu sio ya kutapeli, sio ya kufanya ujanja ujanja ili nipate kipato kisicho halali, akili yangu ni kufanya kile nilichokisomea, ili mwisho wa siku nione manufaa yake, kifamilia, kiofisi na kitaifa, lakini sivyo ilivyokuwa. Na sikuweza kupewa nafasi hiyo, na nilionekana kama `kipingamizi’ fulani…

‘Wenzangu wakifika ofisini wapo na juhusi ya kutafuta `dili’ wanatafuta masoko, ambayo yatawapatia `teni parcent’ yatawaingizia kitu,angalau kwa siku wasikose chochote,na kuna safari ambazo kila mtu alikuwa akizipigania, watu wasafiri, ili wapate marupurupu, humo kuna madudu yanafanyika, maana mtu anapewa fungu,lakini halifanyi kazi iliyotakiwa, ili akirudi awe na akiba…, kuna spea bandia zinanunuliwa, zinaandikiwa kuwa ni spea mpya….aaah, mimi nilishindwa, kwani sikukosomea hayo..

‘Rafiki yangu, aliye nacho anacho, sisi huenda tulitakiwa tuwe wasindikizaji tu, huenda tulipata nafasi ya kusoma ili ijulikane kuwa kila mtu kapewa nafasi hiyo, lakini kiukweli, wapo wanaotakiwa kufaidi, wapo walioandaliwa, na ndio hawo wanaoshika madaraka,kila kukicha,…mimi niliiona hiyo hali nikasema,ngoja nisije nikaja kuujutia umri wangu bure, nikajitoa mapemaaa.

‘Nilichofanya ni kubuni aina ya biashara, nikitumia elimu yangu, nikagundua kuwa nguvu zangu hazitapotea bure, kwa kuanzia ilikuwa sio kazi rahisi, maana ili upate leseni, inabidi uende maofisini tena, kuna makodi yasiohesabika,…lakini ilibidi iwe hivyo, na sasa sijutii uamuzi wangu huo, na hata siku moja hutaniona nikikatisha maofisini eti ninatafuta kazi, nitaenda kwamambo mengine...

'Mimi nimesoma na vyeti vyangu vipo, vizuri tu, lakini elimu yangu sio vyeti, elimu yangu ipo hapa kichwani,...'akashika kichwa chake kwa kidole. Lakini vyeti, au kutahiniwa, sijui `interview' kwangu hiyo elimu, ni kutafutana ni nani mwenzetu. Nasema hivi,hivyo vyeti vyangu watakuja kuvisoma watoto wangu, ili wasije kusema baba hakusoma. Wao nawasomesha nataka wafike mbali zaidi, najuaa huko mbele huenda mambo yakabadilika, sijui lini.....

Mara daladala likaja akaingia na kuondoka zake na kuniacha mimi nikiwa nimeduwaa, sikuamini, lakini ndivyo ilivyo. Nilibakia pale nikjiuliza hivi kweli ndivyo ilivyo, kuwa kuna watu ambao hatuna nafasi, tupo kama wasindikizaji tu, hata tufanye nini, tutaishia kumeza mate huku wenzetuu wameshika uma na kijiko,mezani kuku, pembeni kuna gari sijui linaitwaje….

Haya ndiyo maisha yetu, na ndio hali halisi ya maisha yetu, inabidi tukubali kuwa, kila mtu ana maisha yake, na ana mtizamo wake, lakini tukumbuke (angalizo) kuwa, kila linalotokea usilichukulie juu juu  tu, lina sababu. Na wenzetu wanalijua hilo, na wanajua kuwa wengi wetu tutayachukua kama yalivyotokea, na kuishia kubishana, kunyosheana vidole, hata kupigana…na ndio lengo lao, wakati nyie mnabishana, wao wanasonga mbele.

Nikakumbuka huo msemo kuwa `ndugu wakigombana chukua jembe ukalime, na siku wakipatana,(kamakweli watapatana) maana dunia hii sijui kama kuna kupatana tena, wewe chukua kapu ukavune!

Tupo pamoja daima.

Ni mimi: emu-three