‘Kwanza
sikujua kwa jinsi gani nitaweza kuyasomea hayo masomo mengine, kwani kwenye ule
mkataba yalikuwa hayakutajwa kuwa ni masomo gani, au utaalamu gani..., lakini
nilipofika huko nikakuta kila kitu kipo tayari, kwahiyo pamoja na masomo hayo
ya udakitari bingwa wa magonjwa, lakini pia nikawa nasomea masomo hayo mengine
ambayo hayakutajwa moja kwa moja ni magonjwa gani......’akakatiza.
‘Ni
masomo gani hayo ya ziada uliyoambiwa uyasomee ulipofika huko..?’ akaulizwa na
hakimu.
Tuendelee na kisa chetu....
**************
‘Ndugu muheshimiwa hakimu, nilipofika huko niliingia
chuo nilichosajiliwa nacho nikabainishiwa kipi cha kusoma,…kulikuwa na kozi
nyingi tu na zote mimi nilitaka kuzisomea,…lakini mimi nilitakiwa kuwa docta
bingwa wa nyanja moja…’akatulia
‘Mimi nina akili ya ziada, nikataka kusomea zaidi ya Nyanja
moja, lakini kutokana na makubaliano
ilibidi nianza na moja, na baadaye nikimaliza hiyo naweza kusomea nyingine, ni
pesa yako tu. Mimi kwa swala la malipo, sikuwa na shaka nalo, mfadhili wangu alisema
hilo ni jukumu lake,
Siku ya kwanza tu, tulipomaliza masomo, wakati
nimepumzika, mara akaja huyo mdhamini wangu wa huko akanijia akaniambia
nahitjika kwenda kuandikisha masomo mengine,nikauliza masomo gani hayo tena,
huo ni muda wangu wa kupumzika, yeye akasema;
‘Uliona pale kwenye mkataba, kuwa kuna masomo mengine ya
ziada, na wewe una akili ya ziada, huwezi kushindwa kusoma masomo zaidi ya
moja, nasikia una kichwa cha ajabu sana wewe, hata mwenyewe umekubali kwenye
huo mkataba, kuwa utaweza, au …?’ akaniuliza na kunisifia na mimi kwa kutamba
nikamwambia;
‘Off course
nitaweza, hamna shida ndio vizuri, akili yangu ipate mambo mengi,…nikibakia
bila shughuli, akili inaniuma kulewa, na mimi kwa hivi sasa sitaki hiyo kitu,
sasa hivi nataka kusoma kila kitu kuhusu udakitari kama nitapata nafasi hiyo…’nikasema
‘Usijali utasoma
kila kiu uanchotaka lakini ni muhimu twende na kataba wako, natakiwa nikupeleke
huko, kwenye chuo kingine, huk utasome masomo kama hay ohayo, lakini kwa nji a
nyingine,huko utapata masomo ya kuweza kujua mambo mengi ya dunia,..’ basi mimi
nikakubali, tukaenda huko nikaanza kuelekezwa ni kitu gani natakiwa kujifunza,
na hapo hapo nikaanza kuingiwa na wasiwasi, nikauliza;
‘Haya najifunza kwa madhumuni gani, hamuoni kuwa mambo
haya ni maswala ya wapelelezi, n asana sana ni mambo ya ugaidi wa kimataifa,
ambayo tunakatazwa duniani..’nikasema.
‘Dunia hii ina mambo mengi yanayokatazwa, lakini huko
ndipo kwenu utajiri, wewe unasoma, ili uyajue hayo, na hata ukisikia utambue ni
kitu gani, na kwa vile wewe utakuwa docta mkubwa sana, unatakiwa uyafahamu au
sio, ili hata, akija mgonjwa wa namna hio hutasumbuka kumtibia…’nikaambiwa
‘Ni kweli kabisa, hapo nimewaelewa, kwanza itanipanua
ubongo wangu wa ufahamu, kujua mengi ambayo hawa watu wanafanya, yes, I will do it…’nikasema kwa hamasa,
‘Kiujumla ndugu hakimu, mimi napenda sana kujifunza
mambo mengi, hasa yanayohusu fani yangu, mimi ni mwanasayansi, na mwanasayansi
wakati wote anataka kugundua jambo jipya, kusoma, kufanya uchunguzi na vitu
kama hivyo, sia bla-bla ….’akatulia
‘Kwahiyo huko walitaka ujifunze nini hasa?’ akaulizwa
Kwa kifupi ni utaalamu wa kucheza na akili ya mwandamu,
ufahamu wake…unajua ubongo ndio komputa ya mwanadamu, humo kuna mambo mengi
sana,…sasa jinsi gani unafanya kazi katika maisha ya kila siku,..achilia mbali
magonjwa, na matatizo yake, …sio rahisi kuelezea vyema, ila ilitakuwa kujua jinsi gani mishipa ya ufahamu
ilivyo, na unaweza kucheza na mishipa hiyo
ya akili ukamfanya mtu awe unavyotaka wewe, ni mambo ya kitelenjisia, kama
ushushu katika udakitari nk..
‘Kuna mishipa ya ufaamu ya mwanadamu, unaweza ukaiharibu , mtu akawa hajielewi, au
kumtesa kwa kuiharibu hiyo mishipa ya ufahamu mtu huyo akawa kama zezeta, au
akaongea yote yaliyo siri kwake na vitu kama hivyo, hasa wakati mtu akitaka
kujua siri anayoitaka kutoka kwako, unaoneeh, ni mambo ya kipolisi kidogo….’akasema
‘Kwahiyo wewe ulisomea ili umfanyeje huyo mtu, upasuaji au unatumia madawa?’ akaulizwa
‘Unaweza ukatumia madawa moja kwa moja, au ukamfanyia
upasuaji, na kwa namna hiyo ilibidi pia nisomee jinsi gani ya kutengeneza madawa yanayoendana
na dhana hiyo, pia nikajifunza jinsi ya kutengeza sumu ambayo hata ikipimwa
haiwezi kutambulikana kuwa huyo mtu kanywa sumu, ataonekana kafa kifo cha
kawaida tu,, ..na hata kutengeneza madawa ambayo yakikutana na hewa hubadilika
na kuwa mabomu ya hatari.....’akasema
‘Kwahiyo ulifundishwa ugaidi wa hali hiyo..?’ akaulizwa
‘Kiukweli mwanzoni sikuwa na ufahamu huo,kama
nafundishwa ugaidi,na mimi kwa vile nilikuwa na hamasa ya kusomea mambo mengi,
nilikubali, …..mmh, nilikubali nikijua yataishia huko huko, na kwa vile
waliniambia kuwa ni mambo ya ziada tu ambayo yatanisaidia katika udakitari
wangu mimi nikachukulia poa tu..’akasema
‘Je wakati unasoma huko , ulikuwa ukiwasiliana na
mdhamini wako wa huku nchini?’ akaulizwa
‘Hapana, hata siku moja, mimi mara kwa mara nilikuwa na
huyo mdhamini wa huko, ambaye tulikutana anye huko akajitambulisha kuwa yeye
atakuwa mdhamini wangu nikiwa huko, na yeye akasema kapewa maagizo yote,..kwa muda huo sikuwa na shaka naye,
nikamfuata, akanielekeza nifanye nini na kwa ujumla nikiwa huko yeye ndiye
alikuw a mwenyeji wangu, akawa ananipa kila kitu ninachohitajia, na hatimaye
nikafanikiwa ...’akasema
‘Ulifanikiwa nini hapo, udakitari au huko kujifunza
ugaidi?’ akaulizwa
‘Nilifanikiwa Udakitari bwana,..hayo mengine,
hayahusiani na hicho kilichonipeleka
huko, eleweni kuwa huko nilikwenda kusomea udakitari, ...kiukweli hayo mengine yalikuwa
ni masomo ya ziada tu na hayakuwa yakitiliwa maanani sana, ila mimi kwa utundu
wangu nilikuwa na hamasa ya kujua mengi, na wao wakawa wananifundisha mengi,..’akatulia
‘Nilifunza mengi sana, kuhusu silaha, utengenezaji
mabomu,mada hatari, nk….yaani nikawa nataka nijue kila kitu, hata wao walinishanga
jinsi gani nilivyoweza kufahamu mambo mengi na kufanya mengi, ambayo katika msimu
wetu huo hakukuwa na mtu kama mimi,…kiasi kwamba waliata nibakia hapo kama
mwalimu wao
‘Mdhamini wangu akaniambia huko sitakiwa kubakia muda
mrefu ninachotakiwa ni kujifunza tu, nisikubaliane na wao, kwani wanaweza
kuniingiza matatani, basi nikaona mdhamini wangu ananijali sana, na
alinisisitiza kuwa sitakiwi kuyaweka
wazi kwa mtu yoyote yule hayo masom o y
a ziada....’akasema
‘Kwanini hukuuliza unayasoma masomo hayo kwa lengo gani
au ulishaambiwa na wadhamini wako?’ akaulizwa
‘Mwanzoni niliuliza, mimi mwanasayansi bwana ni
nahitajika kuwa mdadisi katika mambo ninayojifunza, lakini sikuwa na ufahamu
kuwa nayasoma hayo kwa nia mbaya,..kabisa sikuwa nimefikiria hivyo, nikawa nayasoma
tu, kama masomo ya kujistarehesha, au kitu cha ziada katika fani yangu, starehe
tu, ukipenda kusoma, inakufanya utake kujua kila kitu, ni starehe kwa kweli...’akasema
na watu wakacheka
‘Mnaona jinsi gani ugaidi unavyotengenezwa, mtu,
anaambiwa fanya hivi, utakuja kupata
hiki, au soma tu kwa ziada, unakubali,..akili inakuwa haifikirii hatari yake,…na
huwezi kujua malengo ya hao wenzako wana
nia gani kwako, hebu jiulize, wao watume gharama zao hivi hivi tu,…. haya hebu tuendee,
ukasoma ukamaliza msomo yako ikawaje?..’akauliza muendesha mashitaka
‘Nilipomaliza masomo yangu tu, kwa vile
nilishatambulikana kuwa nina kipaji cha ziada, wazungu wakataka nibakie huko
huko,..ni kawaida yao ukiwa na akili sana, wengi wanabaki ahuko huko, hata pale
chuoni walitaka bnibakie niwe mkufunzi
au niajiriwe kwenye mahospitali makubwa ya huko...,’akatulia
‘Nikaona …ni sawa, ni kweli napenda kubakia huko, lakini
nina wadhamini, basi nikamuuliza mdhamini wangu, naye akasema;
‘Mhh, siwezi kukukataza, muhimu kwasasa wakubalie tu,
lakini mimi nionavyo kabla hujaanza kazi na hao watu, kabla hujaingia mkataba
wa ajira, ni vyema ukarudi nyumbani kwanza ili ujipange vyema, ujue ukianza
kazi huku, hutakuwa na muda tena wa kurudi rudi nyumbani..’akaniambia
‘Kweli wewe ni rafiki wa kweli unanijali sana, hata mimi
nilikuwa na wazo hilo, maana nataka nirudi nyumbani nikaweke mambo yangu sawa,nataka
kwenda kuoa, na nina mipango mingi tu, ngoja nirudi nyumbani kwanza….’nikamwambia,
Nikafaya utafiti, ni hospiali gani kubwa huko inayolipa
vyema, na hiyo ndiyo nikaingia mkataba nao, lakini kwanza wanikubalia nirudi
nyumbani, nikikamilisha mambo yangu, nikirudi nitafanya kazi nao,…walikubali,
na kwangu haikuwa shida sana…’akatulia
‘Muheshimiwa hakimu wazungu ni wajanja sana, wakikuona
wewe ni kichwa, unajua vitu kama mimi, hawataki kukuachie, nikuambie ukweli,
niliahidiwa mshahara mkubwa sana, marupurupu a hali ya juu…na wakanipa na mkopo
wa kumalizia mambo yangu nikiwa huku nyumbani, mkopo usio na msharti….hebu
fikiri….ni nani angelibakia hapa nchini tena, kama hakuna shininikizo la hali
yajuu…’akatulia
‘Lakini akilini
mwangu nilikuwa na hamu sana ya kuja
nyumbani, ili niwaone wazazi wangu na jamaa zangu, maana sasa sio yule mtu wa
hali ya chini wanayemfahamu, na ni vyema wanijue hivyo,… wale walioninyanyasa
na kunidharau, wanione nilivyobadilika, ...lakini pia nilikuwa na ndoto ya
kuanzisha hospitali yangu, ambayo hata nikiwa huko nje, bado itakuwa
inajiendesha ...’akasema
‘Je kuanzisha hospitali yako ilikuwa ni wazo lako au
wazo la mdhamini wako?’ akaulizwa
‘Nikuambie ukweli, nilikuja kugundua kuwa fani yangu
inalipa….nyie hamjui tahamni yangu, thamani ya docta kama mimi, ..hapa nchini
kuna wagonjwa wengi wanapata taabu kwenye hospitali zetu hizi kwa kukosa
wataalmu wa namna yangu..ni kweli si kweli, , kwahiyo kama nikiwa na hospitali
yangu, nitakuwa na wateja wengi tu, …hamna shida hapo kabisa, huhitaji kupiga
debe, kwahiyo hilo lilikuwa wazo langu toka awali...’akasema
‘Wakati unarudi uliwasiliana na wafadhili wako wa huku
na hukujua kuwa huenda mfadhili wako wa huko anawasiliana na, huyu mfadhili wawa huko nchini?’ akaulizwa
‘Hapana….kuja kwangu nilitaka iwe kwa mshitukizo, na
sikutaka kabisa huyo mdhamini wangu ajue,..’akatulia
‘Ni kweli ni lazima hao wafadhili watakuwa
wakiwasiliana, hilo nilikuwa na shaka naloo na mara kwa mara nilijaribu
kumuuliza mfadhili wa huko kuwa je anawasiliana na mfadhili wa huko nyumbani,
yeye alisema, kazi yake ni kuniongoza nikiwa hapo, hana haja ya kuwasilina na
huyo mdhamini wa huku nyumbani, kwanza hana mda huo, kwahiyo nisiwe na shaka,
nilimuamini kwa kweli…’akasema
‘Huyu mdhamini wahuko ni mtu hapa nchini?’ akaulizwa
‘Ndio lakini yeye keshaukana uraia wa huku, anasema
hataki hata kuitwa mbongo, yeye maisha yake na familia yake ni huko huko, na
ameoa mtu wa huko, hata kuongea, maisha yake, yamekuwa ya kihuko huko….’akasema
‘Je wakati wewe unakwenda huko ulikuwa umeshaoa..?’
akaulizwa
‘Nilikuwa na mchumba niliyemuacha nyumbani, na matarajio
yangu ilikuwa nikirudi tu tunafunga ndoa kwanza.. nilishajiona matawi ya juu,
sibabaishwi tena na mtu, nilishazimia kuwa hata nikikutana na huyo mfadhili wa
huko nyumbani, aaah, nitamwambia kuwa nitamlipa gharama zake tuachane, nilitaka
niwe na uhuru, na isitoshe, nilishapata ajira huko Ulaya,nina wasiwasi gani,
nilishasahau kabisa kuhusu masharti kwenye mkataba tulioandikishiana wakati
nakuja kusoma. ....’akasema
‘Kwahiyo sasa ukafanyeje?’ akaulizwa
‘Nilipomaliza masomo yangu, nikarudi nchini, na nilifika
bila kumuarifu mtu, nilikuwa nimepata pesa nyingi tu kutoka huko, pesa za
kufanya vyema, na kuwa mwanafunzi bora, zawadi nyingi ….kiujumla nlikuwa na
matji si haba, pia nilipewa na hiyo hospitali niliyoingia nayo mkataba, kama
pesa ya kujikimu na mkopo kidogo kutoka hapo hapo , mkopo nafuu, wenyewe
walisema wanaweza kuja kuufuta tu…’akatulia
‘Kwahiyo pesa hiyo ndio iliyoniwezesha kuanzisha
hospitali hiyo kisiri, nikijua kuwa hayo
nayafanya kwa siri, kumbe mwenzangu
alikuwa akijua yote hayo, toka naingia nchini ananifuatilia kwa siri, kila ninachokifanya alikuwa nacho kwenye
kumbukumbu zaje akaacha hadi nikafungua hospitali, nikajulikana, na ndipo
akanitumia ujumbe kuwa ananihitaji, siku ambayo kesho yake nilitakiwa kwenda
kuanza kazi Ulaya..’akasema
‘Kwahiyo hukuonana naye uso kwa uso, yeye alikutumia
ujumbe, kwanini usikate huo ujumbe, ukakubali kwenda kuonana naye?’ akaulizwa
‘Huyo jamaa alijiandaa vyema, alikuwa na kila njia za
kunifanya nimfuate yeye, alikuwa na kumbukumbu zangu zote za nyuma, na
alishawasiliana na polisi,, polisi wakampa
barua ya kunizuia mimi kutoka nje ya nchi,..mpaka mdhamini wangu
akubali, je hebu niambie hapo ningelifanya nini, nikawa sina jinsi...nikaenda
kuonana naye, na siku hiyo kumbe kulikuwa na watu kama mimi, waliopelekwa
kusomeshwa kama mimi, tukajikuta tumekutana kwenye ukumbi maalumu.
‘Tulikumbushwa masharti na mikataba yetu, na huyo jamaa
akasema nia yake sio kumkwaza yoyote, yeye anachotaka ni kupata msaada kutoka
kwenye fani tulizosomea, kwa kuingia
ubia, hataki zaidi, yeye atawekeza kwenye vitega uchumi vyetu…’akatulia
‘Alisema yeye atawekeza hisa, asilimia fulani, kwenye
kila kitega uchumi tulichoanzisha, ..na hutaaamini kila aliyerudi kutoka huko
nje, alikuwa na wazo kama langu, la kuanzisha kitega uchumi, kujiajiri, na yoe
hayo alikuwa akiyafahamu…..akasema nia ni kuendelea kutusaidia kwa kuongeza
mtaji kwa kila mmoja wetu, ili kutuwezesha tuwe na vitega uchumi vikubwa vyenye
faida, na atatupa wataalamu ambao watatuwezesha tufanye vizuri zaidi…’akatulia
‘Ni mjanja sana huyu jamaa, alitupika kisayansi, na
tulijikuta tukikubaliana naye, tukawekeana mkataba kuwa ili kulipa fadhila na
ili aweze kuendelea kutulinda , ni vyema tuwe na y eye, tufanya kazi na yeye,
na anatoa mwaka mmoja tu, ukiisha kile mtu ataendelea na shuguli zake binfasi...’aksema
‘Ukakubali?’ akauliza
‘Hivi ingelikuwa wewe ungelifanya nini, ujue mdhamini
wangu ndiye mwenye kibali cha kunifanya mimi nikafanye kazi nje, na kama
ningelijua hayo yote mapema nikiwa huko ningelibakia huko huko, lakini sikujua
hayo, ndio nikakumbuka kuwa kumbe hawa wadhamini wawili walikuwa wakiwasiliana
na walifanya mbinu ili nirudi nchini, na nikirudi tu, nikutane na hichi kibano.
‘Kwahiyo ukajiunga na kundi hilo haramu kwa kazi yako
hiyo ya ugaidi, au hukuambiwa moja kwa moja unatakiwa kulipa fadhila gani
....’akaambiwa.
‘Haikuwa hivyo moja kwa moja, mimi niliendelea na kazi
zangu, na siku moja akaja mtaalamu ambaye niliambiwa atakuja kuonana na mimi,
akaniambia;
‘Tunafahamu kuwa huko nje ulikuwa ukisomea mambo haya….akanionyesha
kwenye laptop yake, jinsi ya
kutengeneza sumu, ..ambayo akiwekewa mtu anatapatwa na shinikizo la damu, ..na
baadaye anaweza kufa, na hata wakija kumpima wajue ni shinikizo tu la damu.
‘Ya nini hayo, …?’ nikamuuliza kwa mashaka
‘Tunahitaji vidonge kadha, kwa ajili ya majaribio…’akasema
‘Majaribio kwanani, huoni kuwa ni hatari..hapana mimi
iswezi hilo’ nikamwambia, na mara akapiga simu kwa bwana mkubwa, na bwana
mkubwa akajitokeza kwenye laptop yangu…’akatulia
‘Akajitokeza kwa vipi?’ akaulizwa
‘Yeye haonekani, kinachoonekana ni picha ya mtu
akiangalia dunia, anayoiita ‘dunia yake’…alisema hiyo picha ndiyo
inyomuwakilisha yeye, hataonekana kwa njia nyingine yoyote ile…’akasema
‘Kwahiyo hata uliporudi hukuwahi kuonana na huyo mtu uso
kwa uso….?’ Akaulizwa
‘Sikuwahi hata mara moja,..akihitaji jambo anakuja kwa
njia hiyo, kwanza anatuma mtu, halafu naambiwa niangalie kwenye laptop yangu, anajitokeza, kusadikisha
huo ujumbe..’akasema
‘Lakini wewe utakuwa ukimfahamu kisura, na huenda una
picha yake…’akaulizwa
‘Niwaambie ukweli, huyu jamaa ni mtu waajabu sana,
mnakumbuka nilisema tulisoma naye,
lakini mimi nilikuwa sipo karibu naye, hata
sura yake ..haikuwa makini kwangu sana, hata siku ile tulipokutana naye akitaka
mimi niende kwenda kusoma, alikuwa kavaa mawani meusi…ambayo yanaficha sura
yake…hata akiyavua anakuwa anaangalia sehemu nyingine.
‘Kitu kingine cha ajabu nakumbuka katika kupenda kupiga
picha tukiwa shule. Huyu jamaa alikuwa hapendi, na akipiga picha huharibika,
ikafikia hatua hakuna aliyependa kupiga picha naye,..nakumbuka sana hilo tukio,
na alikuwa na mtatizo ya macho kwahiyo siku zote anaishi na mawani machoni,
toka utotoni,…kwahiyo sura yake, ilikuwa ni ya kujificha ficha….’akasema
‘Kwhiyo kwa ujumla huna picha yake, na sura yake haipo
makini kichwani mwako?’ akaulizwa
‘Huo ndio ukweli wenyewe..ila kama nitaiona picha yake ninaweza
kusema huyo ndiye mwenyewe, kwa vile namfahamu, lakini sijui, sina uhakika sana
na hilo…’akasema
‘Je hiyo picha anayosema inamuwakilisha yeye ambayo
hujitokeza akitaka kuongea na yeye, sio picha yake?’
‘Sio picha yake kabisa,…yeye anasema alivyokaa huyo
jamaa, anawakilisha hisia zake…..’akasema.
‘Sasa hebu tuambie, kuhusu kifo chake….
WAZO ZA LEO: Dharau, kiburi sio jambo jema, tusipende
kuwazarau watu kwa hali yoyote ile, inawezekana mtu akataka kukupa ushauri kwa
nia njema tu,…wewe kwa dharau, ukakimbilia kuangalia hali ya huyo mtu, kuwa eti
anatoka daraja la chini au wewe umemzidi kielimu, kiuchumi nakadhalika…hilo sio
jambo jema.
Kiubinadamu, hata kama umesoma, huwezi ukawa unafahamu
kila kitu, na huenda ushauri wa huyo mtu ukaweza kukusaidia katika matatizo uliyo nayo,
au hali unayokwenda nayo, ..
Muhimu, katika
maisha yako, kutokudharau jambo, hasa linahusu ushauri,.. usikimbilie kukataa
wito au ushauri kutoka mtu, sikiliza kwanza, na wewe baadaye utakuja kuchuja,
huenda katika maneno hayo, au ushauri huo,
ukajifunza jambo jipya, likaja kukusaidia au kukuokoa.
Ni mimi:
emu-three
1 comment :
Katika wazo la leo umezungumzia dharau. Naungana mkono na wewe tena kinachonikera ni kwamba kuna watu huwa wakiwe na vijifedha kidogo basi we mwenzangu na mimi ukimshauri jambo la maisha anakuona huna maana, pia vijana siku hizi wanaposhauriwa na wazazi wao kuhusu maisha huwa wanadharau wakiamini kuwa maisha yamebadilika hivyo wazazi wake hawana wanachojua kuhusiana na maisha ya sasa. Kibaya zaidi ni kuwa huwa WANAONYESHA dharau hiyo usoni
Post a Comment